Ebintu eby’okwawula magineeti eby’amaanyi amangi bifuuse ekintu ekyetaagisa ennyo mu mulimu gw’okulongoosa eby’obugagga eby’omu ttaka. Obusobozi bwazo okwawula ebintu bya magineeti ku bannaabwe abatali ba magineeti bwongera ku bulongoofu n’omutindo gw’ebintu ebirongooseddwa. Nga zikola ensengekera za magineeti ez’amaanyi, eby’okwawula bino bisikiriza n’okuggyawo obucaafu obw’ekika kya ferrous, ekintu ekikulu ennyo mu kuganyulwa mu by’obugagga eby’omu ttaka eby’enjawulo. okutumbula tekinologiya nga Obuwangaazi bwa magineeti obw’amaanyi obw’amaanyi obw’amaanyi (high-capacity up-suction magnetic separator) bulongoosezza nnyo obulungi n’obulungi bw’enkola zino ez’okwawula.
Omusingi omukulu emabega w’okwawukana kwa magineeti ogw’amaanyi amangi guli mu kukozesa enjawulo mu magineeti wakati w’eby’obugagga eby’omu ttaka eby’enjawulo. Omutabula gw’ebintu bwe guba gufunye ekifo kya magineeti, obutundutundu obulina obuzibu bwa magineeti obw’amaanyi busikiriza ensibuko y’ekifo kya magineeti, ate ezo ezirina obuzibu obutono zisigala nga tezikoseddwa. Eky’obugagga kino kisobozesa okwawula eby’obugagga eby’omu ttaka ebya magineeti okuva mu bitali bya magineeti, ekintu ekyetaagisa mu nkola nnyingi ez’amakolero.
Amagineeti za magineeti ez’amaanyi amangi zikolebwa nga tukozesa oba magineeti z’amasannyalaze oba magineeti ez’olubeerera. Electromagnets zirimu coils za waya current mw’eyita okukulukuta, okukola ekifo kya magineeti ekigeraageranye n’akasannyalazo. Kino kisobozesa amaanyi g’ennimiro agatereezebwa, ekifuula amasannyalaze aga magineeti okukola emirimu egy’enjawulo. Okwawukana ku ekyo, magineeti ez’olubeerera zikola ekifo kya magineeti ekitali kikyukakyuka nga tekyetaagisa kuyingiza masannyalaze, ekivaamu ssente entono ez’okukola n’okukendeeza ku nkozesa y’amasoboza.
Enkulaakulana mu bintu bya magineeti, nga neodymium-iron-boron (NDFEB) ne samarium-cobalt (SMCO), bivuddeko enkulaakulana ya magineeti ezirina amaanyi ga magineeti aga waggulu n’okuziyiza okukola magineeti. Ebintu bino bisobozesa okuzimba eby’okwawula bya magineeti eby’amaanyi era ebitono.
Enkola y’okwawula erimu okuliisa omutabula gw’ebintu mu kifo eky’okwawula magineeti, we kiyita mu kifo kya magineeti. Obutundutundu bwa magineeti bufuna empalirizo ebasikiriza okutuuka ku nsibuko y’ennimiro, ate obutundutundu obutali bwa magineeti ne bugenda mu maaso mu kkubo lyabwo olw’obutafaali oba bukyusibwamu olw’amaanyi ag’ekisikirize. Entambula eno ey’enjawulo evaamu okwawukana kw’ebintu okusinziira ku nkola za magineeti zabyo.
Ebintu eby’okwawula magineeti eby’amaanyi ebingi bigabanyizibwamu okusinziira ku ngeri gye bikolebwamu n’ekisengejja mwe bikolera. Ebika ebikulu mulimu:
Whims zikoleddwa okusobola okulongoosa eby’obugagga eby’omu ttaka eby’ekika kya paramagnetic eby’empeke ennungi. Bakozesa matrix ya pulati oba waya eziriko emiwaatwa munda mu kifo kya magineeti. Nga ekikuta kiyita mu matrix, obutundutundu bwa magineeti bukwatibwa, ate obutundutundu obutali bwa magineeti ne bufuumuulwa. Whims zikola nnyo ku by’obugagga eby’omu ttaka nga hematite, limonite, ne manganese ores.
Advanced Whims models zirina amaanyi ga magineeti agatereezebwa era zisobola okukwata obunene bw’obutundutundu obw’enjawulo. Okukozesa enkola z’okukuba (pulsating mechanisms) kiziyiza okuzibikira n’okutumbula obulungi bw’okwawula, ekizifuula ezisaanira okukola emibiri egy’amayinja amazibu.
Ebintu eby’okwawula magineeti ebikalu bikozesebwa ng’amazzi gali wansi oba ng’ekintu kiwuliziganya n’obunnyogovu. Zikola bulungi ku butundutundu obutono era zitera okukozesebwa mu kwawula omusenyu gwa bbiici ogugaggawalidde mu ilmenite ne rutile, awamu n’okulongoosa eby’obugagga eby’omu ttaka eby’amakolero nga feldspar ne quartz.
Ebintu bino eby’okwawula bitera okukozesa dizayini z’engooma ezireetebwa oba ezitatera kulabika okusobola okukola ensengekera za magineeti eza waggulu. Okulonda ebyuma ebitongole kisinziira ku bintu ng’obunene bw’emmere, ebyetaago by’okuyita, n’obulongoofu bw’ebintu ebyetaagisa.
Ebintu eby’enjawulo eby’amaanyi ga magineeti eby’amaanyi birina okukozesebwa okunene mu makolero ag’enjawulo olw’obusobozi bwabyo okutumbula omutindo gw’ebintu n’obulungi bw’enkola.
Mu by’okusima eby’obugagga eby’omu ttaka, eby’okwawula bino bikulu nnyo mu kuganyulwa mu by’amayinja. Ziggyawo obucaafu bwa magineeti obuyinza okukosa enkola z’omugga wansi n’omutindo gw’ebintu. Okugeza, mu kukola ebyuma eby’ekyuma, eby’okwawula magineeti eby’amaanyi amangi bikuŋŋaanya magineeti ne biggyawo obucaafu nga quartz n’eby’obugagga eby’omu ttaka eby’ebbumba.
Mu kukola eby’obugagga eby’omu ttaka ebitali bimu, okwawula kwa magineeti kukozesebwa okwawula monazite ne xenotime, nga zino zinafu mu magineeti, okuva mu by’obugagga eby’omu ttaka ebitali bya magineeti. Kino kyongera okukuŋŋaanyizibwa kw’ebintu eby’omuwendo ebyetaagisa mu by’amasannyalaze eby’omulembe ne tekinologiya ow’amasannyalaze agazzibwawo.
Ebiwujjo bya magineeti eby’amaanyi amangi bikola kinene mu kukozesa okuddamu okukola. Zisobozesa okuzzaawo ebyuma bya magineeti eby’ekyuma n’ebinafu okuva mu nzizi za kasasiro, okukendeeza ku byetaago by’okusuula kasasiro n’okuzzaawo eby’obugagga eby’omuwendo. Mu kukola kasasiro ow’amasannyalaze, eby’okwawula bino biggyamu ebyuma nga ekyuma, nikele, ne cobalt okuva mu bintu ebisaliddwa.
Mu kukola slag okuva mu byuma n’amabibiro g’amasannyalaze, eby’okwawula magineeti bizzaawo ekyuma eky’ekyuma, ekiyinza okuddamu okukozesebwa mu kukola ebyuma. Kino tekikoma ku kukuuma bigimusa wabula kikendeeza ku buzibu obuva ku butonde bw’ensi obukwatagana n’okusuula kasasiro.
Mu makolero ga ceramic ne glass, okubeerawo kw’obucaafu bw’ekyuma kuyinza okukosa omutindo gw’ebintu n’endabika. Ebintu eby’okwawula magineeti eby’amaanyi biggyawo obucaafu buno okuva mu bikozesebwa ebisookerwako nga feldspar ne silika omusenyu, okukakasa okukola endabirwamu ez’obulongoofu ennyo n’ebintu ebikolebwa mu keramiki.
Mu kukola eddagala, obulongoofu bw’ebintu ebisookerwako bwe businga obukulu. Ebintu eby’okwawula mu magineeti bikozesebwa okuggya obucaafu obw’ebyuma mu ddagala n’eddagala, okukuuma ebyuma okuva mu kwambala n’okukakasa obulungi bw’ebintu.
Ebyawulwa bya magineeti eby’amaanyi amangi biwa ebirungi ebikulu ebiwerako ebizifuula ezisinga okunyumira okusinga enkola endala ez’okwawula:
Obulung’amu obw’okwawula obw’amaanyi: Byawula bulungi obutundutundu obutono n’obunafu bwa magineeti obwawula eby’ennono bye bitasobola kuwamba.
Okwongera ku bulongoofu bw’ebintu: Nga baggyawo obucaafu bwa magineeti, bulongoosa omutindo gw’ekintu ekisembayo, ekyetaagisa ennyo mu makolero ag’omuwendo omungi.
Emigaso gy’obutonde: Okwawula magineeti nkola ya mubiri eteetaaga ddagala, ekikendeeza ku butonde bw’ensi mu mirimu gy’okulongoosa.
Ensaasaanya y’ensimbi: Emiwendo gy’okuzzaawo n’okukendeeza ku kasasiro bivaamu ssente entono mu kukola n’amagoba amangi.
Okukozesa ebintu bingi: Ebyawulwa bino bisobola okulongoosebwa okusinziira ku nkola ez’enjawulo, okukwata ebintu eby’enjawulo n’embeera y’okukola.
Omu Obuwangaazi obw’amaanyi obw’okusitula amaanyi mu kulongoosa magnetic separator kitegeeza enkulaakulana ey’amaanyi mu tekinologiya ow’okwawula magineeti. Ekoleddwa okukola ku buzibu bw’ebyawulo eby’ennono, erimu tekinologiya ow’okusitula okusobola okutumbula okukwata obutundutundu bwa magineeti obulungi.
Enkola ya up-suction ekozesa ensengekera ya magineeti esengekeddwa mu ngeri ey’enjawulo esika obutundutundu bwa magineeti waggulu ku buzito bw’ensikirizo. Enkola eno eyongera ku budde bw’okukwatagana wakati w’obutundutundu n’ekifo kya magineeti, ekivaamu emiwendo gy’okukwata egy’amaanyi egy’eby’obuggagga eby’omu ttaka ebirungi n’eby’amaanyi amanafu.
Tekinologiya ono akendeeza ku kuyingiza obutundutundu n’ebintu ebitali bya magineeti, okutumbula obulongoofu bw’obutundutundu bwa magineeti n’obutali bwa magineeti. Era kikendeeza ku kuzibikira n’okwambala munda mu separator, ekivaako ebyetaago by’okuddaabiriza ebitono.
Ekintu ekiwangaala eky’okusitula amaanyi mu maanyi aga waggulu (high-capacity up-suction magnetic separator) kirungi nnyo okukola eby’obugagga ebitali bya kyuma nga obucaafu bw’ekyuma kyeraliikiriza. Amakolero agaganyulwa mu tekinologiya ono mulimu:
Ebintu ebikolebwa mu bbulooka: Okuggya obucaafu bw’ekyuma mu bbumba ne kaolin kyongera ku bweru n’omutindo gw’ebintu ebikolebwa mu keramiki.
Okukola endabirwamu: Omusenyu gwa silika ogulongooseddwa kivaamu endabirwamu ez’omutindo ogwa waggulu nga zirina obuzibu obutono.
Okukola eddagala: Okukakasa ebigimusa eby’obulongoofu obw’amaanyi mu nkola z’eddagala n’ensengeka.
Emigaso gy’okukozesa eky’okwawula kino eky’omulembe mulimu:
Enhanced separation efficiency: Emiwendo gy’okukwata magineeti egy’oku ntikko gitumbula omutindo gw’ebintu n’amakungula.
Okwongera okuyita mu kukola: Enteekateeka y’obusobozi obw’amaanyi esobozesa okukola ku bungi bw’ebintu ebinene, okutuukiriza ebyetaago by’emirimu egy’omutindo gw’amakolero.
Obuwangaazi n’okwesigamizibwa: Okuzimba okunywevu kukakasa okukola okw’ekiseera ekiwanvu nga tekutera kubaawo.
Enkozesa y’amasoboza: Enkulungo za magineeti ezirongooseddwa zikendeeza ku maanyi agakozesebwa, okukendeeza ku nsaasaanya y’emirimu.
Ebiwandiiko ebimanyiddwa okuva mu kukozesebwa mu makolero biraga obulungi bw’ebintu ebyawulamu magineeti eby’amaanyi amangi. Okunoonyereza okwakolebwa mu kyuma ekikola eby’obuggagga bw’omu ttaka kwalaga okweyongera kwa bitundu 25% mu kuzzaawo ekyuma nga eky’okwawula kwa magineeti okw’amaanyi amangi kiyingiziddwa mu layini y’okulongoosa. Ennongoosereza eno yavvuunulwa mu ngeri ey’amaanyi mu kukola obulungi n’okukola amagoba.
Mu mbeera endala, kkampuni ekola endabirwamu yategeeza nti obucaafu bw’ekyuma bukendedde ebitundu 40% mu silika omusenyu gw’emmere oluvannyuma lw’okussaamu Obuwangaazi obw’amaanyi obw’amaanyi obw’okulinnya kwa magineeti . Kino kyaleetawo okulongoosa okweyoleka mu ndabirwamu n’omutindo, okutuukiriza omutindo omukakali ogw’amakolero.
Ebikulu ebiraga omulimu gw’okwekenneenya ebyawulamu magineeti mulimu:
Amaanyi ga magineeti: agapimiddwa mu Teslas oba Gauss, amaanyi g’ekifo aga waggulu gasobozesa okukwata obutundutundu bwa magineeti obunafu.
Obusobozi bw’okuyita: obungi bw’ebintu ebiyinza okukolebwako buli yuniti y’obudde, nga bukosa ebibala okutwalira awamu.
Omuwendo gw’okuzzaawo: Ebitundu ku kikumi eby’ebintu bya magineeti byawuddwamu bulungi okuva ku feedstock.
Obulongoofu bw’ebintu: Ekirungo ky’ebintu bya magineeti oba ebitali bya magineeti mu nzizi ezifuluma, nga kikwata ku mutindo gw’ebintu.
Ebyawulwa eby’omulembe nga eby’okwawula eby’amaanyi eby’amaanyi eby’amaanyi eby’amaanyi aga up-suction magnetic separator bulijjo bisinga ebikozesebwa eby’ennono. Okugeza, batuuka ku miwendo gy’okuzzaawo egy’okusukka ebitundu 95% ku by’obugagga ebimu, nga obulongoofu bw’ebintu busaanira okukozesebwa okw’omutindo ogwa waggulu.
Ennimiro y’okwawula kwa magineeti egenda mu maaso buli kiseera, evugirwa obwetaavu bw’enkola z’okulongoosa ezisingako obulungi era eziwangaala. Ebibaddewo gye buvuddeko mulimu:
Okukozesa ebintu ebitali bimu kisobozesa okukola amasannyalaze ga magineeti aga waggulu ennyo mu byuma ebitonotono. Ebyawulwa bino bisobola okukola ebintu ebyali bizibu ennyo okwawukana olw’obutonde bwa magineeti obunafu. Enkozesa ya magineeti za NDFEB zongedde nnyo omutindo gw’ebintu byombi eby’okwawula magineeti ebikalu n’ebibisi.
Tekinologiya wa HGMS alimu okukozesa ebiwuzi ebirungi ebya ferromagnetic okukola ekifo kya magineeti eky’omutindo ogwa waggulu. Dizayini eno ekwata obutundutundu obulinga micron, ekigifuula ennungi ennyo okukola ebintu ebikozesebwa ennyo. Okukozesa mulimu okulongoosa kaolin n’okulongoosa amazzi amakyafu okuggyawo obucaafu bwa magineeti.
Okugatta okwawukana kwa magineeti ne tekinologiya ow’okusunsula eyesigamiziddwa ku sensa kyongera ku bulungibwansi bw’okwawula. Sensulo zizuula eby’obugagga by’ebintu nga obutambuzi, obungi, ne langi, ekisobozesa enkola ey’okwawula ey’emitendera mingi erongoosa omutindo gw’ebintu okutwalira awamu.
Okwettanira eby’okwawula magineeti eby’amaanyi amangi kulina emigaso egy’obutonde n’ebyenfuna:
Nga tulongoosa obulungi bw’okulongoosa eby’obugagga eby’omu ttaka, ebyawulamu magineeti bikendeeza ku bungi bw’ebisasiro ebikolebwa, ekikendeeza ku buzibu obuva mu mirimu gy’okusima eby’obugagga eby’omu ttaka. Zisobozesa okuddamu okukola ebintu okuva mu nzizi z’ebisasiro, okukuuma eby’obugagga eby’omu ttaka n’okukendeeza ku bwetaavu bw’okusuula kasasiro.
Enhanced recovery rates and product purity kivaamu amagoba amangi eri amakampuni. Okukendeeza ku maanyi agakozesebwa n’okukendeeza ku ssente z’okuddaabiriza ezikwatagana n’eby’okwawula kwa magineeti eby’omulembe biyamba mu kukekkereza emirimu. Obulamu bw’okuweereza okumala ebbanga eddene obw’ebikozesebwa nga . Obuwangaazi bwa magineeti obw’amaanyi obw’amaanyi obw’amaanyi (high-capacity up-suction magnetic separator) bukakasa amagoba amalungi ku nsimbi eziteekebwamu.
Okugatta obulungi eby’okwawula magineeti eby’amaanyi amangi mu layini z’okulongoosa kyetaagisa okuteekateeka n’obwegendereza:
Okwekenenya ebintu: Okutegeera eby’obugagga bya magineeti, okusaasaana kw’obunene bw’obutundutundu, n’obutonde bw’ekiriisa kyetaagisa nnyo okulonda ebyuma ebituufu.
Okulonda ebyuma: Ensonga nga amaanyi g’ennimiro ya magineeti, dizayini y’eky’okwawula, n’obusobozi bw’okuyita mu nkola birina okukwatagana n’ebigendererwa by’okukola.
Enkola y’okugatta: eky’okwawula kirina okukwatagana n’ebikozesebwa n’enkola eziriwo, nga waliwo okulowooza ku ngeri y’okukwatamu ebintu n’emiwendo gy’amazzi agakulukuta.
Okugoberera amateeka: Okukakasa nti ebyuma bituukana n’omutindo gw’obukuumi n’ebiragiro ebikwata ku butonde bw’ensi kikulu nnyo.
Okuddaabiriza buli kiseera n’okunywerera ku nkola z’obukuumi kikulu nnyo okusobola okukola obulungi eby’okwawula kwa magineeti okw’amaanyi amangi.
Okukebera okwa bulijjo kukakasa nti ebitundu bya magineeti biyonjo era nga tebiriimu kuzimba bintu, ekiyinza okukendeeza ku bulungibwansi bw’okwawukana. Ebitundu nga bbeeri, mmotoka, n’okuyunga amasannyalaze birina okukeberebwa buli kiseera n’okuweebwa saaviisi okusinziira ku ndagiriro z’omukozi.
Abaddukanya emirimu balina okutendekebwa ku bulabe obuyinza okubaawo obukwatagana n’ebifo eby’amaanyi ebya magineeti. Okwegendereza mulimu:
Okukuuma ebyuma eby’amasannyalaze n’emikutu gy’okutereka egya magineeti nga tebiri ku bikozesebwa ebikola.
Okukozesa ebikozesebwa ebitali bya magineeti ku mirimu gy’okuddaabiriza.
Okussa mu nkola enkola z’okuggala/tagout mu kiseera ky’okukola saaviisi.
Okukakasa nti abakozi abalina ebyuma ebikozesebwa mu kukola emirimu egy’enjawulo oba ebyuma ebirala ebisimbibwamu eddagala tebayingira mu bitundu ebirina ennimiro za magineeti nnyingi.
Okunoonyereza okugenda mu maaso mu tekinologiya ow’okwawula magineeti kugenderera okukola ku kusoomoozebwa ng’okukola ku by’amaguzi eby’omutindo ogwa wansi n’okuzzaawo eby’obugagga ebitono. Ebitundu ebikulu by’olina okussaako essira mulimu:
Okunoonyereza ku nkozesa ya magineeti nanoparticles ku nkola z’okwawula ezigendereddwamu. Enkola eno eyinza okukyusa okuggyawo obucaafu ku mutendera gwa molekyu mu makolero ng’eddagala n’okulongoosa amazzi.
Okugatta okwawula kwa magineeti n’enkola endala ez’okwawula mu mubiri oba eddagala okutumbula obulungi okutwalira awamu. Okugeza, okugatta enkola z’okukulukuta n’okwawula kwa magineeti okulongoosa okuddamu kw’obutundutundu obutonotono.
Okussa mu nkola enkola z’okufuga ezikulemberwa AI okulondoola mu kiseera ekituufu n’okulongoosa enkola z’okwawula. Enkola z’okuyiga ebyuma zisobola okulagula enkola y’ebyuma n’okuddaabiriza enteekateeka, okukendeeza ku budde bw’okuyimirira n’okusaasaanya ssente.
Ebintu eby’okwawula magineeti eby’amaanyi amangi bye bitundu ebikulu mu makolero agakola eby’obugagga eby’omu ttaka n’okuddamu okukola ebintu. Obusobozi bwazo okwawula obulungi ebintu bya magineeti byongera ku mutindo gw’ebintu era buyamba mu kuddukanya eby’obugagga mu ngeri ey’olubeerera. Omu Obuwangaazi bwa magineeti obw’amaanyi obw’amaanyi obw’amaanyi (high-capacity up-suction magnetic separator) bulaga enkulaakulana mu tekinologiya evuga amakolero mu maaso. Olw’okunoonyereza n’okuyiiya okugenda mu maaso, tekinologiya ow’okwawula magineeti ajja kusigala ng’akulaakulana, ng’atuukiriza okusoomoozebwa kw’obwetaavu bw’okulongoosa obw’omulembe n’okulabirira obutonde bw’ensi.